Ajax wordt in een analyse van FootballTransfers geconfronteerd met een opmerkelijke aanwijzing van schuld voor de recente crisis: Edwin van der Sar. De oud-directeur zou volgens het platform de kernverantwoordelijkheid dragen voor de bestuurlijke keuzes en het transferbeleid dat de club sportief en organisatorisch ontregelde. De publicatie legt de basis bij de periode 2021–2023, waarin ingrepen op directieniveau en in de scouting de structuur van de club uitholden. Voor Ajax is dat belangrijk: het herijkt de interne evaluatie, nu de Amsterdammers onder een nieuwe technische koers proberen te herstellen.
De vingerwijzing is meer dan symboliek, want ze verbindt de chaos van het seizoen 2023/24 en de nasleep in 2024 direct aan beslissingen uit de bestuurskamer. Daarmee verschuift de aandacht van mislukte aankopen en trainerswissels naar governance en verantwoordelijkheden. In Amsterdam gaat het niet alleen om wie er speelt, maar om wie de knoppen bediende.
Wie wordt aangewezen als schuldige bij Ajax
FootballTransfers noemt Edwin van der Sar als hoofdverantwoordelijke voor het ‘drama bij Ajax’, omdat hij de eindregie voerde over sleutelposities en het transferbeleid in de fase na het vertrek van trainer Erik ten Hag en directeur Marc Overmars. Onder zijn leiding werden cruciale aanstellingen gedaan, waaronder de komst van Sven Mislintat als sportief verantwoordelijke. Die keuze bepaalde de samenstelling van de selectie in 2023 en zette de sportieve koers voor twee seizoenen.
De kern van de aantijging: Van der Sar centraliseerde besluitvorming in een periode waarin Ajax juist een stabiele, gedeelde voetbalvisie nodig had. Het weghalen van checks-and-balances tussen scouting, technische staf en directie leidde tot versnipperde prioriteiten. Het effect op het veld werd zichtbaar in de vorm van een selectie zonder balans, leiderschap en restverdediging.
De erfenis van Van der Sar in besluiten en uitkomsten
De bestuursperiode eindigde met een opeenstapeling van risicovolle keuzes. Trainers werden snel opgevolgd en onvoldoende gefaciliteerd met passende profielen, terwijl de selectie doorlopend van samenstelling en hiërarchie wisselde. Ajax verloor daarmee de continuïteit die onder Ten Hag en Overmars juist de kracht was.
Sportief pakte dat desastreus uit: Ajax miste de Champions League twee jaar op rij en eindigde in 2023/24 slechts als vijfde. De club moest geïmproviseerd herstellen met winterse ingrepen en ad-hoc profielen, wat de opbouwfase en pressingstructuur verder verstoorde. De erfenis was een dure, logge selectie en een wankele ploegidentiteit.
Transferbeleid en de Mislintat-constructie
De aanstelling van Sven Mislintat werd het kantelpunt. Ajax haalde in de zomer van 2023 een stroom aan spelers, maar de profielkeuze sloot niet aan bij de Eredivisie-realiteit en Ajax’ spelprincipes. De kern miste twee dingen die in Amsterdam ononderhandelbaar zijn: positiespecifieke automatismen en spelintelligentie onder pressing.
Het resultaat op het veld was voorspelbaar. Zonder een controlerende zes die tempo en oriëntatie dicteerde, ging de opbouw trager en voorspelbaarder. In de restverdediging ontbrak snelheid én positionele discipline, waardoor tegenstanders met één pass door de eerste en tweede lijn konden spelen.
- Te weinig leiderschap op as (centrale verdediger, controleur) voor coaching en compactheid.
- Overdaad aan flankprofielen met vergelijkbare kwaliteiten maar beperkt rendement in positiespel.
- Geen duidelijke hiërarchie in het druk zetten: triggers per linie verschilden per wedstrijd.
Sportieve neergang: van titelhouder naar achtervolger
Ajax ging in twee jaar tijd van dominante kampioenskandidaat naar achtervolger die structureel punten morst tegen middenmoters. De ploeg verloor voetbalcontrole in de eerste fase van de opbouw, waardoor het te veel op individuele acties leunde. Dat is symptoom van een selectie zonder samenhang; niet van een tijdelijke dip.
De cijfers onderstrepen het. Ajax incasseerde ongebruikelijk veel tegengoals en haalde te weinig clean sheets, vooral in uitwedstrijden. Daarnaast daalde het rendement van standaardsituaties: corners leverden te weinig op, terwijl defensief bij dode spelmomenten de afstemming weg was.
Reputatie en financiële gevolgen voor de Amsterdammers
De bestuurlijke foutmarge had directe impact op de begroting. Minder Europese inkomsten en lagere transferopbrengsten maakten de selectie minder wendbaar op de markt. Contracten met hoge salarissen voor wisselspelers drukten de liquiditeit en beperkten de mogelijkheden in de volgende windows.
Reputatieschade speelt eveneens mee. Voor toptalenten en ervaren krachten werd Ajax minder vanzelfsprekende bestemming; concurrenten als Feyenoord en PSV konden bij gelijke interesse overtuigender presenteren. De Amsterdammers moesten terugvallen op herstelbeleid: kleiner risico, strakkere profielen, en herinvesteren in de opleiding als pijler.
Wat dit zegt over Ajax’ bestuurscultuur
De aanwijzing van Van der Sar raakt een dieper probleem: Ajax verloor de interne tegenmacht die nodig is om koersvast te blijven. Een topclub kan alleen presteren als scouting, data-analyse, technische staf en directie dezelfde voetbaltaal spreken. Zodra één schakel domineert of willekeurig schuift, ontstaat ruis die op zaterdag zichtbaar wordt.
Herstel begint daarom bovenin. Heldere bevoegdheden voor de technisch directeur, korte lijnen naar de trainer, en een Raad van Commissarissen die voetbalinhoud kan toetsen. Het succes van de jeugdopleiding rendeert pas als het eerste elftal een herkenbare structuur biedt met duidelijke eisen per positie.
Gevolgen voor de huidige koers van Ajax
De huidige leiding heeft de opdracht om het beleid te normaliseren en consistent te maken. Dat betekent: elk profiel toetsen op speelstijl, pressingbijdrage en restverdediging, en de as van het elftal prioriteren voordat er breedte komt. De selectie moet minder afhankelijk worden van transitiekansen en meer van geautomatiseerd positiespel.
Daarnaast hoort bij herstel dat mislukte dossiers zonder emotie worden afgerond. Verkoop of verhuur waar nodig, zodat salarisruimte en selectiesamenstelling weer aansluiten op de trainerseisen. Alleen dan keert Ajax terug naar een model waarin de Champions League het uitgangspunt is, niet de bonus.
Vooruitblik: beslissingen die nu tellen
De evaluatie van het tijdperk-Van der Sar, zoals uitgelicht door FootballTransfers, versnelt de interne besluitvorming. Ajax zal de technische regie formaliseren en de scoutingsstructuur opnieuw ijken, met nadruk op as-spelers en restverdediging. De winterse en eerstvolgende zomerwindow staan volledig in het teken van balans, leiderschap en automatisme.
Op het veld wordt de korte termijn bepaald door het stabiliseren van de basiself en het reduceren van tegengoals. In de bestuurskamer geldt maar één metric: past elke beslissing binnen een herkenbare voetbalidentiteit. Als die lijn wordt vastgehouden, kan Ajax binnen één seizoen terugkeren naar de top van de Eredivisie en weer geloofwaardig Europa in.